Herplaatsingsverplichting bij ontslag

Wat zijn de regels en mogelijkheden voor werkgevers?

Bij ontslag speelt de herplaatsingsverplichting een belangrijke rol. Als een werkgever het dienstverband wenst op te zeggen of te ontbinden, is daarvoor niet alleen een redelijke grond vereist, maar moet ook komen vast te staan dat herplaatsing in een andere passende functie niet binnen een redelijke termijn mogelijk is.

In deze blog gaan we dieper in op de regels rondom de herplaatsingsverplichting. We kijken onder andere naar wat er van werkgevers wordt verwacht en welke mogelijkheden er zijn om aan de herplaatsingsverplichting te voldoen. Met deze informatie ben je als werkgever goed op de hoogte en voorbereid op situaties waarbij een herplaatsingsverplichting aan de orde is.

Wat is de herplaatsingsverplichting?

De herplaatsingsverplichting houdt in dat de werkgever, voordat het dienstverband kan worden opgezegd of ontbonden, eerst moet vaststellen of er een andere passende functie is voor de betreffende werknemer binnen de onderneming. Dit houdt in dat de werkgever actief moet zoeken naar geschikte functies en eventueel (bij)scholing aan moet bieden. De herplaatsingsverplichting geldt zowel bij ontslag om bedrijfseconomische redenen als het geval waarin bijvoorbeeld sprake is van niet naar behoren functioneren.

Maximale inspanning voor herplaatsing

De herplaatsingsverplichting betekent dat de werkgever actief moet zoeken naar passende functies binnen haar organisatie en moet onderzoeken of het mogelijk is om door scholing herplaatsing in een andere passende functie te realiseren. Als komt vast te staan dat herplaatsing niet mogelijk is (en er is sprake van een redelijke grond), is ontslag mogelijk.

Redelijke herplaatsingstermijn

De redelijke herplaatsingstermijn is de periode waarin een werkgever moet onderzoeken of er een andere passende functie is binnen de organisatie voor de werknemer. Deze termijn is doorgaans gelijk aan de voor de werkgever geldende - wettelijke - opzegtermijn, maar in sommige situaties is de termijn langer. Dat geldt bijvoorbeeld wanneer sprake is van een werknemer met een arbeidshandicap.

De onderstaande tabel geeft een overzicht van de herplaatsingstermijn, gebaseerd op de duur van het dienstverband.

Wanneer is een functie passend?

Een passende functie is een functie die aansluit bij de opleiding, ervaring en capaciteiten van de werknemer of waarvoor de werknemer binnen een redelijke termijn met behulp van scholing geschikt zal kunnen zijn. In de regel gaat het hierbij om functies die aansluiten bij het niveau van de werkzaamheden die de werknemer verricht, maar dat hoeft niet per se het geval te zijn.

Wanneer bijvoorbeeld sprake is van disfunctioneren, kan een passende functie onder het functieniveau liggen van de functie die door de werknemer wordt vervuld; dit is aan de orde als de reden voor het disfunctioneren zijn oorzaak vindt in het feit dat de betrokken werknemer het vereiste niveau niet (meer) aankan.

Alle opties voor herplaatsing benutten

De herplaatsingsverplichting gaat verder dan het alleen zoeken naar openstaande vacatures binnen de organisatie. Bij de beoordeling of binnen de onderneming herplaatsing in een passende functie mogelijk is, dienen ook de arbeidsplaatsen van uitzendkrachten of tijdelijke medewerkers te worden betrokken.

Werknemers die werkzaam zijn voor bepaalde tijd, of die uitzend- of oproepkrachten zijn én die in een voor de betrokken werknemer een passende functie werkzaam zijn, zullen dus eventueel plaats moeten maken voor de werknemer wiens arbeidsplaats komt te vervallen.

Wat houdt de scholingsplicht in?

Bij het onderzoek naar herplaatsingsmogelijkheden moet de werkgever steeds in ogenschouw nemen of herplaatsing mogelijk is door het aanbieden van scholing. Bij scholing moet gedacht worden aan (kortdurende) opleidingen/cursussen waardoor de werknemer binnen de redelijke herplaatsingstermijn inzetbaar is voor de functie.

Het alleen adviseren een scholing te volgen, is onvoldoende. De werkgever zal scholing concreet en afgestemd op de persoon van de werknemer in relatie tot de functie moeten aanbieden.

Uitzonderingen op de herplaatsingsverplichting

De herplaatsingsverplichting geldt niet in alle situaties. De herplaatsingsverplichting is niet aan de orde in het geval van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer. Voorbeelden daarvan zijn als de werknemer zich schuldig heeft gemaakt aan diefstal of fraude. Verder ligt herplaatsing mogelijk niet in de rede als dit van werknemer niet kan worden gevergd in verband met een noodzaak tot verhuizing naar het buitenland, een aanzienlijk lager salaris, etc.

Is een werknemer verplicht om een passende functie te accepteren?

Een werknemer is niet verplicht om een aangeboden - passende - functie te accepteren, maar het weigeren ervan kan wel grote gevolgen hebben. Als een werknemer zonder goede reden een passende functie afwijst, leidt dit mogelijk tot ontslag zonder recht op een transitievergoeding of werkloosheidsuitkering.

Neem contact op met Juridisch Centrum

Heb je vragen over de herplaatsingsverplichting? Neem dan contact op met Juridisch Centrum. Onze experts staan klaar om jou als werkgever persoonlijk en deskundig advies te geven. Samen zorgen we ervoor dat ontslagprocedures geheel volgens de regels verlopen. Neem telefonisch contact op via 085 - 029 5406 of vul het contactformulier in. We helpen je graag en het eerste advies is gratis!