Werknemers die worden ontslagen hebben in de regel recht op een financiële compensatie. Dit is anders bij een ontslag op staande voet; in dat geval wordt geen ontslagvergoeding betaald.
Een werknemer heeft in beginsel vanaf de eerste dag van indiensttreding recht op de transitievergoeding. Daarop bestaan echter onder meer de volgende uitzonderingen:
De wet kent de term 'ontslagvergoeding' niet. In de wet is geregeld wanneer je als werknemer recht hebt op de transitievergoeding. Als je door jouw werkgever wordt ontslagen, dan heb je in de meeste gevallen recht op de transitievergoeding.
Soms heb je als werknemer boven op de transitievergoeding nog recht op een extra billijke vergoeding als er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen door of nalaten van de werkgever.
Er bestaat geen wettelijk recht op de transitievergoeding als de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden - met een beëindigingsovereenkomst of vaststellingsovereenkomst - eindigt. Maar vaak wordt er - veelal na onderhandelingen - wel een ontslagvergoeding afgesproken.
“De jurist had kennis van zaken. Niet alleen het onderhandelen over de grootte van bedragen, maar ook de kleine lettertjes. Alle bijvangst is minstens zo belangrijk als de ontslagvergoeding."
Emmeke uit Noord-Holland
Een werknemer heeft recht op de transitievergoeding als de arbeidsovereenkomst:
In geval van een beëindiging van het dienstverband met wederzijds goedvinden (waarvan de voorwaarden van de beëindiging meestal zijn vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst of beëindigingsovereenkomst) bestaat geen wettelijk recht op de transitievergoeding. Vaak is het wel zo dat in geval van een beëindiging van het dienstverband met wederzijds goedvinden minimaal de transitievergoeding door de werkgever wordt aangeboden.
In eerste instantie biedt een werkgever in een ontslagvoorstel of beëindigingsovereenkomst vaak alleen maar de transitievergoeding aan. Maar als de werkgever geen redelijk grond voor ontslag heeft, is de transitievergoeding doorgaans niet voldoende als financiële compensatie voor het verlies van het dienstverband. In een procedure bij de kantonrechter of het UWV moet een werkgever die redelijke grond namelijk kunnen aantonen. Kan de werkgever dat niet, dan wordt het dienstverband niet beëindigd. Om dit risico te voorkomen, geeft een werkgever er meestal de voorkeur aan om de arbeidsovereenkomst te beëindigen met wederzijds goedvinden. Na onderhandelingen is een werkgever dan veelal bereid meer te betalen dan de transitievergoeding. De hoogte van de ontslagvergoeding is dan afhankelijk van verschillende factoren.
De hoogte van de transitievergoeding wordt vastgesteld aan de hand van het maandsalaris (tezamen met een aantal vaste en variabele looncomponenten) en de duur van het dienstverband. De transitievergoeding bedraagt voor elk volledig jaar dat het dienstverband heeft geduurd een derde van het maandsalaris en een evenredig deel daarvan voor tijdvakken van minder dan een jaar. Vanaf 1 januari 2023 bedraagt de transitievergoeding maximaal € 89.000,- bruto. Verdiende je jaarlijks meer dan € 89.000,- bruto? Dan ontvang je een transitievergoeding van maximaal één bruto jaarsalaris.
Naast de transitievergoeding kan de kantonrechter een aanvullende 'billijke vergoeding' toekennen. Dit is aan de orde wanneer sprake is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten aan de kant van de werkgever. Voorbeelden hiervan zijn het wegpesten van een werknemer, het bewust verstoren van de arbeidsrelatie en het lange tijd ongefundeerde verwijten maken aan het adres van de werknemer.
De rechter is vrij in het bepalen van de hoogte van de billijke vergoeding. Uitgangspunt is in de meeste gevallen de inkomensschade van de werknemer. Maar het komt ook voor dat bij het bepalen van de billijke vergoeding rekening wordt gehouden met de verwijtbaarheid aan de kant van de werkgever of met immateriële schade.
Het uitonderhandelen van de hoogte van de ontslagvergoeding is maatwerk. Het gaat niet alleen om de wettelijke regels, maar ook om jouw concrete situatie. Niet alleen de hoogte van de ontslagvergoeding is bij een beëindiging van het dienstverband van belang, ook het maken van afspraken over bijvoorbeeld een vrijstelling van het verrichten van werkzaamheden, het uitbetalen van vakantiedagen en het vervallen van een non-concurrentiebeding zijn zeer relevant.
"Ondanks de stress en de onzekerheid van mijn kant over mijn situatie, kreeg ik goede adviezen, snel reactie als ik een vraag had, goede uitleg als ik het niet snapte. Ik ben er beter uit gekomen als ik ooit gedacht zou hebben. Helemaal top!"
Ilona uit de regio Rotterdam
De ontslagvergoeding is bedoeld om werknemers te compenseren voor het verlies van hun baan en om de overgang naar een andere baan te vergemakkelijken. In de meeste gevallen wordt een ontslagvergoeding betaald wanneer de werkgever het initiatief tot beëindiging van het dienstverband heeft genomen. Ook bij het niet-voortzetten door de werkgever van een tijdelijk contract of ontslag in de proeftijd is het betalen van een transitievergoeding verplicht. De ontslagvergoeding kan door de werknemer naar eigen inzicht worden besteed.
Wanneer je zelf het dienstverband opzegt, is je werkgever niet gehouden om een ontslagvergoeding te betalen. Is er sprake van een ontbindingsprocedure bij de kantonrechter dan kan, wanneer vast komt te staan dat je werkgever ernstig verwijtbaar heeft gehandeld of heeft nagelaten, naast de transitievergoeding een zogenaamde billijke vergoeding worden toegewezen.
Wanneer een werkgever het dienstverband eenzijdig wenst te beëindigen, zal hij, afhankelijk van de ontslaggrond een procedure moeten starten bij het UWV of bij de kantonrechter. Het komt echter geregeld voor dat een werkgever een dergelijke procedure wenst te voorkomen en het dienstverband wenst te beëindigen met wederzijds goedvinden, waarbij de voorwaarden waaronder het dienstverband tot een einde komt, worden vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst of beëindigingsovereenkomst.
Of de hoogte van de ontslagvergoeding onderhandelbaar is, hangt af van onder meer de reden van het ontslag, of werkgever koste wat het kost een procedure bij het UWV of de kantonrechter wenst te vermijden en of werkgever al dan niet een dossier heeft opgebouwd.
Wil je weten of je recht hebt op ontslagvergoeding en wat de maximale ontslagvergoeding is in jouw situatie? Wil je hulp bij het berekenen van de transitievergoeding? Of heb je een vraag over een beëindigings- of vaststellingsovereenkomst? Neem contact op met de ontslagspecialisten van het Juridisch Centrum. Wij zijn bereikbaar op werkdagen van 08.00 tot 18.00 uur. Bel 088 – 777 1010 (lokaal tarief) of stel je vraag online. Ons eerste advies is gratis.